Αρχικά, για να απαντήσω μονολεκτικά στην ερώτηση, ΝΑΙ υπάρχουν τροφές που μπορούν να μας «φτιάξουν» τη διάθεση. Άλλωστε, η διατροφή και η διάθεση είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Ποια είναι όμως η επιστημονική τεκμηρίωση αυτής της απάντησης; Πώς λειτουργεί ο μηχανισμός αυτός;
Τροφές που μας φτιάχνουν τη διάθεση
Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής ο οποίος διαβιβάζει μηνύματα. Βρίσκεται στον εγκέφαλο, στο γαστρεντερικό μας σύστημα και στα αιμοπετάλια και για αυτόν τον λόγο επηρεάζει ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών, όπως τη διάθεση, την όρεξή και τον ύπνο μας.
Έτσι λοιπόν τροφές, που είτε περιέχουν σεροτονίνη είτε βοηθούν στη σύνθεσή της, μπορούν να μας «φτιάχνουν» τη διάθεση. Ποιες όμως είναι αυτές;
Τρυπτοφάνη
Συνήθως οι τροφές δεν περιέχουν σεροτονίνη, περιέχουν όμως ένα αμινοξύ (δομικό συστατικό της πρωτεΐνης), την τρυπτοφάνη, το οποίο συνθέτει τη σεροτονίνη. Η τρυπτοφάνη θα πρέπει να φτάσει στον εγκέφαλο και από εκεί και πέρα να μετατραπεί σε σεροτονίνη. Άρα, τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη θα μας βοηθήσουν να νιώσουμε καλύτερα. Τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη είναι:
- το γάλα
- οι ξηροί καρποί και οι σπόροι
- πουλερικά
- ψάρια
- θαλασσινά
- αυγά
Yδατάνθρακες
Δυστυχώς όμως , όπως και τόσα άλλα πράγματα σε αυτή τη ζωή, δεν είναι έτσι απλά τα πράγματα. Τα υπόλοιπα αμινοξέα που βρίσκονται στις τροφές λειτουργούν ανταγωνιστικά με την τρυπτοφάνη και δεν την αφήνουν να περάσει ανενόχλητη στον εγκέφαλο. Και σε αυτό το σημείο είναι ο ρόλος των υδατανθράκων σημαντικός. Αν καταναλώσουμε μαζί με την τρυπτοφάνη ανεπεξέργαστους υδατάνθρακές (δηλαδή, ψωμί ολικής, αναποφλοίωτο ρύζι, φρούτα, κτλ.) θα διεγείρουμε την έκκριση της ινσουλίνης και αυτή θα βοηθήσει την τρυπτοφάνη να περάσει στον εγκέφαλο για να μετατραπεί σε σεροτονίνη.
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος B είναι και αυτές απαραίτητες στον μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών και για αυτόν τον λόγο θεωρούνται κι αυτές χρήσιμες στο να μας βελτιώσουν τη διάθεση. Τις βιταμίνες του συμπλέγματος B βρίσκουμε στα:
- κρέατα
- πουλερικά
- γαλακτοκομικά προϊόντα
- όσπρια
- στα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- σε τροφές που έχουν εμπλουτιστεί όπως δημητριακά πρωινού
Προβιοτικά
Η τροφή μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση μας και μέσω του εντερικού μικροβιώματος (εντερικός μικροβιόκοσμος). Τι είναι ο εντερικός μικροβιόκοσμος; Είναι ένας ευρύς όρος ο οποίος περιλαμβάνει τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς , όπως βακτήρια, ιούς που διαμένουν στο ανθρώπινο γαστρεντερικό σύστημα. Το εντερικό μικροβίωμα και ο εγκέφαλος αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους μέσω νευρικών, ανοσολογικών και ορμονικών διαδικασιών και μέσω αυτών των διαδικασιών ανταλλάσσουν μηνύματα ο εγκέφαλος με το εντερικό μικροβίωμα και έτσι το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει τελικά όχι μόνο την υγεία, αλλά και την ίδια μας τη διάθεση.
Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα ποικιλόμορφο και σε αφθονία μικροβίωμα και για να πετύχουμε μια καλύτερη διάθεση. Πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό με τη διατροφή μας; Η διατροφή μας καλό θα είναι να περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες (π.χ. όσπρια, φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως) και προβιοτικά. Τα προβιοτικά βρίσκονται σε κάποια προϊόντα ζύμωσης (τροφές στις οποίες οι υδατάνθρακές τους έχουν διασπαστεί από βακτήρια και μύκητες όπως για παράδειγμα το κεφίρ, γιαούρτι, sauerkraut, kimchi).
ω-3 λιπαρά οξέα
Τα ω-3 λιπαρά οξέα εμπλέκονται σε ένα ευρύ φάσμα φυσιολογικών λειτουργιών. Συγκεκριμένα, στο κομμάτι της διάθεσης, τα ω-3 λιπαρά οξέα επηρεάζουν τη μετάδοση μηνυμάτων σε νευρικό επίπεδο και με αυτό τον τρόπο επηρεάζουν και τη διάθεσή μας. Τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα είναι τα λιπαρά ψάρια, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος, οι σπόροι chia.
Να σημειώσουμε βέβαια ότι η καλή διάθεση αυξάνεται επίσης με τη θετική μας στάση, το φως και την άσκηση.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, τροφές που μπορούν εν δυνάμει να βελτιώσουν τη διάθεσή μας είναι:
- το γάλα
- τα ψάρια
- τα θαλασσινά
- τα πουλερικά
- οι ξηροί καρποί και σπόροι
- τα προϊόντα ζύμωσης όπως κεφίρ
- τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και οι ανεπεξέργαστοι υδατάνθρακες (φρούτα, όσπρια, αναποφλοίωτο ρύζι, βρώμη)
Με λίγα λόγια η σωστή και ισορροπημένη διατροφή!!
