Όταν ακούμε τη λέξη κρυολόγημα μας έρχεται σχεδόν αυτόματα στο μυαλό «να πάρω βιταμίνη C για να γίνω γρήγορα καλά!».
Τι ισχύει όμως; Καταπολεμάει η βιταμίνη C το κοινό κρυολόγημα; Πότε πρέπει να παίρνουμε βιταμίνη C; Συστηματικά σε καθημερινή βάση ή μόλις ξεκινήσουν τα πρώτα συμπτώματα του κρυολογήματος;
Όλα αυτά τα ερωτήματα θα τα απαντήσουμε σε αυτό το άρθρο.
Τι είναι το κοινό κρυολόγημα;
Υπάρχουν πάνω από 200 ιοί οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα που σχετίζονται με το κοινό κρυολόγημα. Τέτοια συμπτώματα μπορούν να είναι καταρροή, η ρινική συμφόρηση, το φτέρνισμα, ο πονόλαιμος, ο βήχας και κάποιες φορές ο πονοκέφαλος και ο πυρετός. Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και από κρυολόγημα σε κρυολόγημα. Συνήθως το κοινό κρυολόγημα οφείλεται σε κάποιον από τους ιούς του αναπνευστικού συστήματος και για αυτό τον λόγο τα αντιβιοτικά δεν έχουν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Εξάλλου, είναι πάντα προτιμότερο να προσπαθούμε να ξεπεράσουμε κάτι με φυσικό τρόπο και να καταφεύγουμε στα αντιβιοτικά σαν έσχατη λύση.
Πώς προέκυψε ότι η βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος;
Η βιταμίνη C από τη στιγμή που απομονώθηκε σαν στοιχείο τη δεκαετία του ’30, προτάθηκε ότι βοηθάει στη θεραπεία των αναπνευστικών λοιμώξεων. Έγινε πολύ δημοφιλής τη δεκαετία του ‘70 όταν ο νομπελίστας Linus Pauling συμπέρανε σε μία έρευνά του ότι η βιταμίνη C μπορεί να εμποδίσει και να ανακουφίσει από τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος. Δεκάδες έρευνες πραγματοποιήθηκαν από εκεί και πέρα και η βιταμίνη C χρησιμοποιείται πια τόσο προληπτικά όσο και θεραπευτικά (δηλαδή να πάρουμε συμπλήρωμα βιταμίνης C τη στιγμή που ξεκινάνε τα συμπτώματα του κρυολογήματος).
Ποια είναι όμως η αλήθεια;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή!
Τι είναι η βιταμίνη C;
Η βιταμίνη C είναι μια βιταμίνη η οποία υποστηρίζει αναρίθμητες λειτουργίες στον οργανισμό μας. Αρχικά έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, δηλαδή εμποδίζει τη βλάβη των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Συγκεκριμένα όσο αφορά το κρυολόγημα, η βιταμίνη C λειτουργεί σαν αντιοξειδωτικό στα φαγοκυτταρικά λευκά αιμοσφαίρια (τα φαγοκύτταρα είναι κύτταρα τα οποία απορροφούν και καταστρέφουν παθογόνους μικροοργανισμούς).
Είναι απαραίτητη για τη βιοσύνθεση του κολλαγόνου. Το κολλαγόνο είναι μία δομική πρωτεΐνη η οποία βρίσκεται στον συνδετικό ιστό. Ο συνδετικός ιστός υποστηρίζει και συνδέει τους υπόλοιπους ιστούς του σώματος. Η βιταμίνη C επιταχύνει την επούλωση των πληγών καθώς ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία. Η καλή κατάσταση των τριχοειδών αγγείων εξασφαλίζει και καλή αιμάτωση και για αυτό η επούλωση είναι και πιο γρήγορη. Επίσης, η βιταμίνη C διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου φυτικής προέλευσης (του τρισθενούς σιδήρου) και με αυτόν τον τρόπο ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Ποια είναι η συνιστώμενη πρόσληψη της βιταμίνης C;
Η συνιστώμενη πρόσληψή της κυμαίνεται από 40-90mg την ημέρα ανάλογα με τον φορέα που έχει εκδώσει τις συστάσεις. Οι τιμές αυτές όμως αφορούν υγιή ενήλικα άτομα και έχουν ως στόχο την αποφυγή ανεπάρκειας ή τοξικότητας έτσι ώστε να μπορέσουν να καλυφθούν οι μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού.
Τι γίνεται όμως όταν θέλουμε στοχευμένα να προστατευτούμε από το κρυολόγημα; Χρειαζόμαστε μήπως μεγαλύτερη δόση βιταμίνης C; Και αν ναι πριν κρυολογήσουμε ή μόλις ξεκινήσουν τα πρώτα συμπτώματα;
Αρχικά θα εξετάσουμε αν η βιταμίνη C μειώνει τη συχνότητα, τη διάρκεια ή/και την ένταση των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος.
Μία μετα-ανάλυση των Hemilä και Chalker (η μετα-ανάλυση είναι μία έρευνα όπου αναλύει στατιστικά τα αποτελέσματα πολλαπλών ερευνών που έχουν ασχοληθεί με το ίδιο ερευνητικό ερώτημα) προσπάθησε να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα. Οι ερευνητές κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:
- Η λήψη βιταμίνης C προληπτικά σε καθημερινή βάση, δε φαίνεται να μειώνει την πιθανότητα κρυολογήματος. Εκτός και αν μιλάμε για άτομα που κάνουν έντονη σωματική άσκηση. Η καθημερινή δόση της βιταμίνη C ήταν πάνω από 200mg την ημέρα.
- Όσο αφορά τη διάρκεια του κρυολογήματος, η συστηματική πρόσληψη βιταμίνης C μειώνει κατά 8% στους ενήλικες (0,5mg-2g βιταμίνη C την ημέρα) και κατά 14% στα παιδιά τη διάρκεια του κρυολογήματος. Στα παιδιά μάλιστα, η λήψη 1 με 2γρ την ημέρα βιταμίνη C μείωσε τη διάρκεια του κρυολογήματος κατά 18%!
- Η ένταση των συμπτωμάτων επίσης μειώθηκε με τη συστηματική πρόσληψη βιταμίνης C.
Τι γίνεται όμως με τη λήψη βιταμίνης C θεραπευτικά; Δηλαδή να πάρουμε βιταμίνη C με το που αρρωστήσουμε και εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα του κρυολογήματος.
Η ίδια μετα-ανάλυση έδειξε ότι τα αποτελέσματα ήταν αντιφατικά τόσο για τη διάρκεια όσο και για την ένταση των συμπτωμάτων. Κάποιοι συμμετέχοντες ωφελήθηκαν και κάποιοι άλλοι δεν είδαν κάποια διαφορά. Καμία όμως έρευνα δεν έδειξε ότι η λήψη βιταμίνης C έχει αρνητικές επιπτώσεις ως προς το κρυολόγημα.
Συμπέρασμα: ο κάθε ασθενής μπορεί να δοκιμάσει από μόνος του αν θα δει κάποια βελτίωση στα συμπτώματα του κρυολογήματος. Ανάλογα θα αποφασίσει αν έχει νόημα να παίρνει βιταμίνη C θεραπευτικά με την έναρξη των συμπτωμάτων σε ένα επόμενο κρυολόγημα.
Είναι ασφαλές για όλους να παίρνουν βιταμίνη C;
Άτομα που έχουν υψηλό κίνδυνο να δημιουργήσουν πέτρες οξαλικού οξέος θα πρέπει να αποφεύγουν τη πρόσληψη συμπληρώματος βιταμίνης C. Επίσης υψηλές δόσεις βιταμίνης C μπορούν να καταστρέψουν τη βιταμίνη Β12, να μειώσουν την απορρόφηση του χαλκού, να προκαλέσουν υπερφόρτωση σιδήρου και διάρροια.
Σε ποιες τροφές βρίσκουμε βιταμίνη C;
Στα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, μανταρίνια, λεμόνια, κτλ), ακτινίδια, μούρα, μπρόκολο, πιπεριές, ντομάτα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Να σημειώσουμε όμως ότι 1 πορτοκάλι (180γρ) έχει περίπου 100mg βιταμίνη C και 1 ακτινίδιο (80γρ) 70mg βιταμίνη C. Ενδεχομένως δηλαδή να είναι δύσκολο να φτάσουμε τη θεραπευτική δόση του 1γρ βιταμίνη C με τροφές.
Να πάρω συμπλήρωμα βιταμίνης C; Και αν ναι, πότε να το πάρω; Προληπτικά καθημερινά ή θεραπευτικά με την έναρξη των συμπτωμάτων;
Σε γενικές γραμμές είμαι της άποψης ότι πάντα είναι προτιμότερο να τρώμε τις τροφές έτσι όπως είναι στη φύση. Με αυτόν τον τρόπο παίρνουμε ταυτόχρονα και πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά που ενδεχομένως λειτουργούν συνεργατικά. Τις περιόδους όμως που κυκλοφορούν πολλές ιώσεις και ο κίνδυνος να νοσήσουμε είναι μεγάλος, για εκείνη τη συγκεκριμένη περίοδο, μπορούμε προληπτικά να ενισχύσουμε την πρόσληψη βιταμίνης C από τις διάφορες τροφές και με κάποιο συμπλήρωμα βιταμίνης C .
Για περισσότερες εξατομικευμένες πληροφορίες μπορείτε να κλείσετε το ραντεβού σας εδώ.