Τι είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) ή διαφορετικά στα αγγλικά Polycystic Ovarian Syndrome (PCOS) είναι η πιο συχνή ενδοκρινολογική διαταραχή κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Το 4%-20% των γυναικών παγκοσμίως υποφέρει από αυτό το σύνδρομο πριν την εμμηνόπαυση (Deswal et al., 2020). Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα σύμπλεγμα διαταραχών που σχετίζεται με δυσλειτουργικές ωοθήκες, υψηλά επίπεδα ανδρογόνων, διαταραχές στα επίπεδα φυλετικών ορμονών (FSH, LH, οιστρογόνα, κτλ.), παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη (μία πάθηση όπου το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη αποτελεσματικά) και οξειδωτικό στρες. Αυτές οι ορμονικές διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν σε μεταβολική και αναπαραγωγική δυσλειτουργία.
Ποια είναι τα συμπτώματα των Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του ΣΠΩ, τα οποία μπορούν να ποικίλουν τόσο σε ένταση όσο και στον αριθμό από γυναίκα σε γυναίκα είναι:
- Διαταραχές στην έμμηνο ρύση (δηλαδή στην περίοδο)
- Υπογονιμότητα λόγω ελλιπούς ή ατελούς ωορρηξίας
- Τριχοφυΐα στο πρόσωπο, το στήθος και την πλάτη
- Ακμή και λιπαρό δέρμα
- Αύξηση σωματικού βάρους, κυρίως γύρω από τη μέση. Κοπέλες με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών συχνά αναφέρουν ότι έχουν αυξημένη όρεξη και καταφεύγουν συχνά σε υπερφαγικά επεισόδια
- Αραίωση των μαλλιών της κεφαλής (Αλωπεκία)
- Κατάθλιψη ή άγχος που προκαλείται κυρίως λόγω των παραπάνω προβλημάτων
- Υπερηχογραφική απεικόνιση πολυκυστικών ωοθηκών
Αν παρατηρείς ότι έχεις τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να συμβουλευτείς τον γιατρό σου.
Πώς γίνεται η διάγνωση Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Σύμφωνα με τα κριτήρια του Ρότερνταμ, για τη διάγνωση του ΣΠΩ απαιτείται η ύπαρξη δύο από τα τρία παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Υπερανδρογονισμός (αυξημένα ανδρογόνα)
- Χρόνια ανωοθυλακιορρηξία ή διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας (αμηνόρροια ή διαταραχές της εμμήνου ρύσεως)
- Πολυκυστικές ωοθήκες (μετά από υπερηχογραφική εξέταση)
Τα κριτήρια Ρότερνταμ χωρίζουν το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) σε τέσσερις υποκατηγορίες (φαινότυπους) με βάση την εκδήλωση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών. Οι διαφορετικές υποκατηγορίες του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Ένας τύπος του ΣΠΩ μπορεί να είναι από τελείως ασυμπτωματικός και ένας άλλος να έχει και τα τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών.
Ποια είναι η θεραπεία του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Η θεραπεία χρειάζεται να είναι ανάλογη του τύπου του ΣΠΩ και θα πρέπει να βασιστεί στους παρακάτω πυλώνες:
- Φαρμακευτική αγωγή
- Αλλαγή στον τρόπο ζωής
Η αλλαγή στον τρόπο ζωής σχετίζεται κυρίως με τον ποιοτικό ύπνο, την άσκηση και τη διατροφή.
Διατροφή και Πολυκυστικές Ωοθήκες
Τι διατροφή να ακολουθήσω για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Η διατροφή και οι πολυκυστικές ωοθήκες συνδέονται άμεσα. Το τι τρώμε παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στην θεραπεία του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών. Η κλινική διατροφή για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών εστιάζει στη Μεσογειακή Διατροφή ή/και μια παραλλαγή της Κετογονικής δίαιτας.
Ο ρόλος της διατροφής στις Πολυκυστικές Ωοθήκες
Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής (δηλαδή καλή ποιότητα ύπνου, άσκηση και σωστή διατροφή) μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του ΣΠΩ.
Συμβουλές για τη διαχείριση των πολυκυστικών ωοθηκών μέσω της Διατροφής
- Μείωση του σωματικού βάρους με την επακόλουθη μείωση του σωματικού λίπους
- Αντικατάσταση των κορεσμένων (ζωικών) και τρανς λιπαρών οξέων (βρίσκονται κυρίως στα επεξεργασμένα τρόφιμα) με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.
- Αυξημένη πρόσληψης φυτικών ινών
- Ελεγχόμενη πρόσληψης υδατανθράκων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
- Επαρκή πρόσληψη σε ψευδάργυρο, μαγνήσιο, βιταμίνη D, μυο-ινοσιτόλη, λιγνάνες και ω-3 λιπαρά οξέα.
Εάν έχεις επιπλέον απορίες σχετικά με το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών μη διστάσεις να επικοινωνήσεις μαζί μου και να δημιουργήσουμε ένα εξατομικευμένο πλάνο πάνω στις δικές σου μοναδικές ανάγκες.
Βιβλιογραφία
-Deswal R, Narwal V, Dang A, Pundir CS. The Prevalence of Polycystic Ovary Syndrome: A Brief Systematic Review. J Hum Reprod Sci. 2020;13:261-271. doi: 10.4103/jhrs.JHRS_95_18.
-Rotterdam ESHRE/ASRM-Sponsored PCOS consensus workshop group. Revised 2003 consensus on diagnostic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndrome (PCOS). Hum Reprod. 2004;19:41-7. doi: 10.1093/humrep/deh098.
-Szczuko M, Kikut J, Szczuko U, Szydłowska I, Nawrocka-Rutkowska J, Ziętek M, Verbanac D, Saso L. Nutrition Strategy and Life Style in Polycystic Ovary Syndrome-Narrative Review. Nutrients. 2021;13:2452. doi: 10.3390/nu13072452.