Έφτασε και πάλι η περίοδος της Σαρακοστής και αρκετοί αναρωτιούνται αν νηστεία και δίαιτα πάνε μαζί!

Πολλοί έχουν πάρει την απόφαση να νηστέψουν φέτος, αλλά δε θέλουν ταυτόχρονα να ξεκινήσουν και ένα πρόγραμμα διατροφής, γιατί φοβούνται ότι θα πεινάνε συνέχεια. Από την άλλη, πολλοί είναι και αυτοί που ακολουθούν ήδη ένα πρόγραμμα διατροφής, αλλά αποφάσισαν να μη νηστέψουν φέτος, γιατί φοβούνται ότι θα «χαλάσουν» τη δίαιτά τους.

Τι ισχύει τελικά; Μπορούμε να νηστέψουμε και να αδυνατίσουμε ταυτόχρονα; Γίνεται να κάνουμε ταυτόχρονα νηστεία και δίαιτα;

Τι σημαίνει νηστεία;

Νηστεία κατά λέξη σημαίνει αποχή από την τροφή. Με τον τρόπο όμως που χρησιμοποιούμε συνήθως τη λέξη «νηστεία» στην ελληνική Ορθόδοξη θρησκεία σημαίνει η αποφυγή ορισμένων τροφών. Συγκεκριμένα η νηστεία της Σαρακοστής διαρκεί 48 μέρες και συνιστά την αποχή από το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια (όχι τα θαλασσινά), τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Συγκεκριμένες μέρες μπορεί να υπάρχει και αποχή από το λάδι. Πολλοί βρίσκουν την περίοδο της νηστείας ως μία ευκαιρία να απέχουν για κάποιο καιρό από ζωικές τροφές. Δεν είναι εξάλλου λίγες οι έρευνες που έχουν δείξει ότι οι νηστείες, που υπαγορεύει η ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, βοηθούν στα χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και τη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης.

Σύμφωνα με την ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, η νηστεία αποτελεί έναν τρόπο για να δείξει κανείς εγκράτεια και να χαλιναγωγήσει κατά κάποιο τρόπο τη λαιμαργία του απέναντι σε υλικά αγαθά. Άρα εξ ορισμού νηστεία και δίαιτα πάνε μαζί. Επίσης, η νηστεία τονίζει το μέτρο και την ισορροπία. Δύο στοιχεία που αποτελούν απαραίτητη βάση για τη σωστή και υγιεινή διατροφή. Το πρόβλημα με τη νηστεία ξεκινάει από το γεγονός ότι οι τροφές που επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της νηστείας (κυρίως τροφές που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες) δεν επιφέρουν εύκολα και αποτελεσματικά τον κορεσμό και έτσι πεινάμε πολύ πιο γρήγορα. Έτσι τελικά καταλήγουμε να τρώμε μεγάλες ποσότητες από τις τροφές που επιτρέπονται αψηφώντας, όμως, τον παράγοντα «μέτρο» που χαρακτηρίζει τη νηστεία. Επίσης, λόγω της μη κατανάλωσης ζωικών τροφών μπορούν να δημιουργηθούν ελλείψεις και σε συγκεκριμένα μέταλλα, όπως ασβέστιο και σίδηρο. Αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως στα άτομα πού έχουν ήδη χαμηλές αποθήκες.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε την έλλειψη θρεπτικών συστατικών κατά τη διάρκεια της νηστείας;

Με τους κατάλληλους συνδυασμούς κατά τη διάρκεια της νηστείας μπορεί να αποφευχθεί ο κίνδυνος έλλειψης σε διάφορα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό και ταυτόχρονα μπορούμε να χορταίνουμε αποτελεσματικά. Η πρωτεΐνη είναι ένα θρεπτικό συστατικό το οποίο μας χορταίνει. Οι ζωικής προέλευσης πρωτεΐνες (πρωτεΐνες δηλαδή που βρίσκουμε στο κρέας, πουλερικά, ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα) θεωρούνται υψηλής βιολογικής αξίας, γιατί περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα (αμινοξέα είναι τα δομικά συστατικά της πρωτεΐνης). Σε αντίθεση, οι φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες (πρωτεΐνες δηλαδή που βρίσκουμε στα όσπρια, σπόρους, ξηρούς καρπούς, σιτηρά, λαχανικά) δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα και για αυτό τον λόγο δε θεωρούνται υψηλής βιολογικής αξίας. Το θετικό είναι ότι με τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφών μπορούμε να αποκτήσουμε και φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες με υψηλή βιολογική αξία. Με αυτούς τους συνδυασμούς τροφών λοιπόν θα χορταίνουμε και πιο αποτελεσματικά.

Απαραίτητοι συνδυασμοί τροφών κατά τη διάρκεια της νηστείας

Όσπρια με ρύζι ή σιτηρά, όπως για παράδειγμα όσπρια με ψωμί, μπιζέλια με ρύζι και πατάτα με καλαμπόκι. Οι παραπάνω συνδυασμοί είναι οι κατάλληλοι, γιατί τα αμινοξέα που περιέχονται στα όσπρια, τα μπιζέλια ή την πατάτα συμπληρώνονται με τα αμινοξέα που βρίσκονται στο ρύζι, στα σιτηρά ή στο καλαμπόκι αντίστοιχα.

Επιπλέον, λόγω της αποχής μας από γαλακτοκομικά προϊόντα κατά τη διάρκεια της νηστείας, μπορεί να μη λαμβάνουμε ασβέστιο σε επαρκείς ποσότητες. Έτσι αν συνδυάσουμε φυτικές τροφές πλούσιες σε ασβέστιο με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D θα πετύχουμε μία πιο αποτελεσματική απορρόφηση του ασβεστίου. Έτσι λοιπόν αν συνδυάσουμε τροφές όπως όσπρια, αμύγδαλα, Brazilian nuts, σύκα, σπόρους chia, λιναρόσπορο με ταχίνι, αβοκάντο, άγρια μανιτάρια, προϊόντα σόγιας εμπλουτισμένα με βιταμίνη D και φυτικά έλαια, όπως λινέλαιο, ηλιέλαιο θα απορροφηθεί το ασβέστιο πιο αποτελεσματικά.

Επίσης, ο σίδηρος που περιέχεται σε φυτικής προέλευσης τροφές δεν απορροφάται τόσο αποτελεσματικά όσο από τις ζωικές που είναι πλούσιες στο μέταλλο αυτό. Τα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, που είναι πλούσια σε σίδηρο καλό είναι να συνδυάζονται με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, όπως λεμόνι, ντομάτα ή πιπεριές, γιατί η βιταμίνη C βοηθάει στη μέγιστη δυνατή απορρόφηση του σιδήρου.

Η βιταμίνη Β12 συνήθως δεν αποτελεί πρόβλημα κατά τη διάρκεια της νηστείας γιατί βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα θαλασσινά, τα οποία επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της νηστείας.

Προκύπτει δηλαδή ότι δεν υπάρχει το ασυμβίβαστο μεταξύ νηστείας και δίαιτας. Μπορούμε να νηστέψουμε αν το επιθυμούμε και η νηστεία με ένα καλά μελετημένο και ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής μπορεί να μας βοηθήσει. Όχι μόνο να χάσουμε βάρος, αλλά να παίρνουμε και τα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για αποφύγουμε τυχόν διατροφικές ελλείψεις.

Ακολουθήστε μας στο fb Μαρία Μπασκίνη Κλινική Διαιτολόγος Ειδική Διατροφολόγος   & στο instagram @mbaskini_nutrition  και θα βρείτε tips και γρήγορες συνταγές τη Μεγάλη Εβδομάδα που να συνδυάζουν τη σωστή διατροφή με τη Νηστεία!

Αν έχετε απορίες, μη διστάσετε να στείλετε email ή να επικοινωνήσετε μαζί μου στα στοιχεία που θα βρείτε εδώ!