Διατροφή και Hashimoto

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto (Χασιμότο)

Έχετε ποτέ σκεφτεί πώς η νόσος Hashimoto και η διατροφή συνδέονται ή πώς μπορεί η διατροφή να επηρεάσει τη νόσο του Hashimoto (Χασιμότο); Σε αυτό το άρθρο θα σας λύσω όλες τις απορίες σχετικά με τη διατροφή που πρέπει κανείς να ακολουθεί αν πάσχει από τη νόσο του Hashimoto.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας και ποια η λειτουργία του;

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας αδένας που παράγει 3 βασικές ορμόνες (τη τριιωδοθυρονίνη (Τ3), τη θυροξίνη (Τ4) και την καλσιτονίνη). Ο θυρεοειδής αδένας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στον μεταβολισμό όσο και στην ανάπτυξη. Ρυθμίζει πολλές σωματικές λειτουργίες μέσω των θυρεοειδών ορμονών που εκκρίνει στο αίμα. Σε περιόδους όπου το σώμα χρειάζεται περισσότερη ενέργεια (όπως για παράδειγμα στο κρύο, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά την ανάπτυξη στην παιδική ηλικία), ο θυρεοειδής αδένας παράγει περισσότερες ορμόνες.

Τι είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto;

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένα όργανο ιδιαίτερα ευάλωτο σε αυτοάνοσες διαδικασίες. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, γνωστή και ως χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα, είναι μία χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση διαταραχή του θυρεοειδούς αδένα. Στα πλαίσια αυτής της νόσου τα ανοσοποιητικά κύτταρα του οργανισμού επιτίθενται στα δικά του θυρεοειδικά κύτταρα κάτι που σταδιακά οδηγεί σε ανάπτυξη ινώδους ιστού και καταστροφή του θυρεοειδούς αδένα. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού.

Τι προκαλεί χρόνια φλεγμονή-θυρεοειδίτιδα Hashimoto;

Όπως και για όλα τα υπόλοιπα αυτοάνοσα νοσήματα, έτσι και για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ο συνδυασμός γενετικών αλλά και περιβαλλοντολογικών παραγόντων (π.χ., η μόλυνση του περιβάλλοντος, οι κοινωνικοί παράγοντες, ο τρόπος ζωής, το ορμονικό προφίλ, η διατροφή, ορισμένα θρεπτικά συστατικά και το εντερικό μικροβίωμα)  προκαλούν δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και χρόνια φλεγμονή. Στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, αυτή η δυσλειτουργία ευνοεί την αυτοάνοση καταστροφή του συγκεκριμένου αδένα.

Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξή της οφείλεται κατά 70-80% σε γενετικούς και κατά 20-30% σε περιβαλλοντολογικούς παράγοντες ενώ παρατηρείται συχνότερα σε γυναίκες παρά σε άντρες. Η αύξηση των περιστατικών με θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι σημαντική τις τελευταίες δεκαετίες. Κάτι τέτοιο μας δείχνει πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι περιβαλλοντολογικοί παράγοντες στην παθογένεσή της.

Πώς γίνεται η διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto;

Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto εκδηλώνεται με χαμηλά επίπεδα στο πλάσμα ελεύθερης τριιωδοθυρονίνης (Τ3) και θυροξίνης (Τ4), αυξημένα επίπεδα της θυρεοτρόπου ορμόνης (TSH) και παρουσία αντισωμάτων του θυρεοειδούς αδένα (anti-TPO: αντισώματα κατά της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης και  anti-TG: αντισώματα κατά της θυρεοσφαιρίνης). Επίσης, παρατηρείται διήθηση λεμφοκυττάρων στον θυρεοειδή αδένα, πράγμα που σημαίνει ότι λεμφοκύτταρα έχουν εισχωρήσει στον ιστό του θυρεοειδούς αδένα και δυσχεραίνουν τη λειτουργία του.

Η διάγνωση γίνεται, τελικά, από εξειδικευμένο ενδοκρινολόγο μέσω κλινικής εξέτασης,  εξετάσεις αίματος, υπερήχου.

Διατροφή και Hashimoto

Διάγνωση Hashimoto (Χασιμότο)

Ποια είναι τα συμπτώματα της θυρεοειδίτιδας Hashimoto;

Στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto ο θυρεοειδής αδένας σταδιακά καταστρέφεται, υπολειτουργεί και αυτό προκαλεί μείωση στην παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών. Λαμβάνοντας υπόψην την επιρροή αυτών των ορμονών στη λειτουργία πολλών οργάνων και ιστών, η υπολειτουργία οδηγεί αναπόφευκτα στην εμφάνιση διαφόρων συμπτωμάτων. Τέτοια συμπτώματα είναι η κόπωση, αύξηση βάρους, δυσκοιλιότητα, μικρή ανοχή στο κρύο, ξηροδερμία, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, εναλλαγές στη διάθεση, γαστρεντερικά, καρδιακά προβλήματα και μυϊκούς πόνους.

Ποια είναι η θεραπεία για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto;

Η θεραπεία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto ισούται με την αντικατάσταση των θυρεοειδών ορμονών. Η βασική φαρμακευτική αγωγή είναι η λεβοθυροξίνη. Όμως, πολλές φορές, παρά το γεγονός ότι οι ασθενείς γίνονται ευθυρεοειδικοί (η περίπτωση όπου τα επίπεδα των θυρεοειδών ορμονών είναι στα επιθυμητά όρια), η ποιότητα ζωής τους δεν καλυτερεύει. Σε αυτό το σημείο η διατροφή διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο καθώς μπορεί να επηρεάσει άμεσα τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Νόσος Χασιμότο και Διατροφή: τ
ι διατροφή να ακολουθήσω;

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι μια φλεγμονώδης διαταραχή και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται διατροφικά ως τέτοια.

Η κατανάλωση κορεσμένων (ζωικών) λιπαρών, ζάχαρης και υπερ-επεξεργασμένων τροφών χρειάζεται να αποφεύγεται, καθώς έχουν προ-φλεγμονώδη δράση. Αντιθέτως, η Μεσογειακή Δίαιτα, η οποία είναι πλούσια σε αντι-φλεγμονώδεις ουσίες, ενδείκνυται και θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει. Μία έρευνα (Kaličanin et al., 2020) έδειξε ότι οι ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto που ακολουθούσαν μία διατροφή με βάση τις αρχές της Μεσογειακής διατροφής είχαν χαμηλότερους δείκτες οξειδωτικού στρες και μεγαλύτερη ποικιλομορφία του εντερικού μικροβιώματος. Τα χαμηλά επίπεδα οξειδωτικού στρες μπορούν να μειώσουν τις φλεγμονώδεις διαδικασίες στον θυρεοειδή αδένα. Η έρευνα των Ruggeri και συνεργατών (2021) στο επιστημονικό περιοδικό Thyroid έδειξε ότι η χαμηλή πρόσληψη τροφών ζωικής προέλευσης μπορεί να λειτουργεί προστατευτικά ως προς την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Ο λόγος είναι ότι μία τέτοιου τύπου διατροφή οδηγεί σε οξειδωτική ισορροπία και, επομένως, περιορίζει διαδικασίες  που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες.

Συμπερασματικά, μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης θυρεοειδίτιδας Χασιμότο. Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση ζωικών λιπαρών και επεξεργασμένου κρέατος (αλλαντικών) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της θυρεοειδίτιδας Hashimoto.

Πάμε να δούμε κάποια μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά που παίζουν σημαντικό ρόλο στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Διατροφή και Hashimoto

Διατροφή και Hashimoto (Χασιμότο)

Ποια θρεπτικά συστατικά βοηθούν στη διαχείριση της θυρεοειδίτιδα Hashimoto;

Μια πληθώρα από θρεπτικά συστατικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και εξέλιξη της θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Συγκεκριμένα, η υψηλή κατανάλωση ιωδίου, η έλλειψη σε σελήνιο και σίδηρο, η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών, ακόρεστων λιπαρών οξέων (κυρίως φυτικής προέλευσης λιπαρά) και φυτικών ινών μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της  θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Επιπλέον, προφλεγμονώδεις τροφές (υπερ-επεξεργασμένες τροφές) προκαλούν δυσβίωση (ανισορροπία) του εντερικού μικροβιώματος και οξειδωτικό στρες,  κάτι που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονές στο έντερο και να τις μεταφέρει και σε άλλα όργανα, όπως για παράδειγμα τον θυρεοειδή αδένα. Η επίτευξη ποικιλομορφίας του εντερικού μικροβιώματος, μέσω της διατροφής, μπορεί να μεταβάλλει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τον μεταβολισμό του επιθήλιου ιστού στον εντερικό βλεννογόνο και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, επηρεάζοντας, έτσι, τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Φαίνεται, λοιπόν, ότι το ιώδιο, το σελήνιο, ο σίδηρος, η βιταμίνη D, η μελατονίνη και το υγιές εντερικό μικροβίωμα συμβάλλουν σημαντικά στη λειτουργία του.

Αδιαμφισβήτητα, η διατροφή και ο τρόπος ζωής σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto παίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των επεισοδίων της ασθένειας. Πολλά θρεπτικά συστατικά, λόγω της αντιφλεγμονώδους και αντικαταθλιπτικής τους δράσης, μπορούν να βελτιώσουν την αίσθηση ευεξίας (well-being) και να καταπραΰνουν τα συμπτώματα της θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Παρακάτω αναλύονται κάποια μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά που επηρεάζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.

Ιώδιο και θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Το ιώδιο είναι βασικό δομικό συστατικό της τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και της θυροξίνης (Τ4). Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να συνθέσει ιώδιο. Επομένως, θα πρέπει να το λάβει μέσω τη διατροφής του. Το ιώδιο περνάει από τον γαστρεντερικό σωλήνα στο κυκλοφορικό σύστημα και έπειτα πηγαίνει στον θυρεοειδή αδένα για να μπορέσει να συνθέσει τις θυρεοειδικές ορμόνες. Η πρόσληψη ιωδίου τόσο σε μεγαλύτερες όσο και σε μικρότερες δόσεις, από τα προτεινόμενα επίπεδα, σχετίζονται με υψηλά επίπεδα αντισωμάτων στο αίμα. Για αυτό τον λόγο, είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε ότι η πρόσληψη ιωδίου κυμαίνεται μέσα στα προτεινόμενα επίπεδα. Μία μέση συγκέντρωση ιωδίου στα ούρα θα πρέπει να είναι από 100 έως 200μg/L.

Παρακάτω θα δείτε τις προτεινόμενες συστάσεις σε ιώδιο από τους διάφορους φορείς με βάση την ηλικία.

Διατροφή και Hashimoto

Συστάσεις πρόσληψης ιωδίου

AI: επαρκής πρόσληψη, RNI: συνιστώμενη διατροφική πρόσληψη

Πίνακας συστάσεων πρόσληψης ιωδίου (Πηγή: Rayman, 2019)

Καλές πηγές ιωδίου είναι το ιωδιούχο αλάτι, η σπιρουλίνα, τα ψάρια και τα θαλασσινά και το γάλα.

Σίδηρος και θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Το TPO (thyroid peroxidase, θυρεοειδική υπεροξειδάση) είναι ένα ένζυμο το οποίο εξαρτάται από τον σίδηρο λόγω του ότι στο κέντρο του βρίσκεται ένα μόριο σιδήρου. Η επίτευξη επιπέδων σιδήρου μέσα στα επιθυμητά επίπεδα είναι απαραίτητη για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.  Άτομα που πάσχουν από υποκλινικό υποθυρεοειδισμό και Hashimoto συχνά έχουν χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο πλάσμα και μεγαλύτερη πιθανότητα έλλειψης σε ιώδιο συγκριτικά με άτομα που δεν πάσχουν. Ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto θα πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα φερριτίνης και ιωδίου σε τακτά χρονικά διαστήματα μέσα από αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις και να δρουν ανάλογα.

Τροφές με σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο συμπεριλαμβάνουν το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα θαλασσινά, τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τον κρόκο αυγού, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Η απορρόφηση σιδήρου διαφέρει πολύ από τροφή σε τροφή. Ο ζωικής προέλευσης σίδηρος έχει καλύτερη απορρόφηση σε σχέση με τον φυτικής προέλευσης σίδηρο. Διατροφικοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την απορρόφηση του σιδήρου είναι το φυτικό οξύ, οι πολυφαινόλες και το ασβέστιο. Αντίθετα, η πρόσληψη βιταμίνης C και η χορήγηση Τ3/Τ4 βελτιώνουν και ενισχύουν την απορρόφηση του.

Σελήνιο και θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Ο θυρεοειδής αδένας έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σελήνιο και ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την τάση να το διατηρεί ακόμα και σε συνθήκες σοβαρής έλλειψης.

Το σελήνιο αποτελεί βασικό συστατικό των σεληνοπρωτεϊνών. Ένας τύπος σεληνοπρωτεϊνών (deiodinases) είναι υπεύθυνος για τη μετατροπή Τ3 σε Τ4 και Τ4 σε Τ3. Άλλος τύπος σεληνοπρωτεϊνών (Selenoprotein S) εμπλέκεται στον έλεγχο φλεγμονών στον θυρεοειδικό θύλακα (thyroid follicle).

Η έλλειψη σεληνίου σχετίζεται με μία σειρά από  δυσμενείς καταστάσεις του θυρεοειδούς, όπως υποκλινικό υποθυρεοειδισμό, διογκωμένο θυρεοειδή αδένα, καρκίνο του θυρεοειδούς, θυρεοειδίτιδα Χασιμότο και νόσο του Graves.

Υπάρχουν αρκετές μελέτες (συστηματικά reviews, μετα-αναλύσεις) που έχουν ασχοληθεί με τη λήψη σεληνίου στη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Μία σχετικά πρόσφατη μετα-ανάλυση (Wichman et al., 2019), έδειξε ότι η λήψη σεληνίου μειώνει τα επίπεδα αντισωμάτων TPO στον ορό του αίματος και αυξάνει το αίσθημα ευεξίας (well-being) μετά από 3, 6 και 12 μήνες σε άτομα με χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα που ήταν σε θεραπεία λεβοθυροξίνης. Το σελήνιο μαζί με λεβοθυροξίνη οδηγεί σε μείωση των αντισωμάτων TPO, φλεγμονωδών κυτοκινών και C αντιδρώσα πρωτεΐνη.

Η περιεκτικότητα σεληνίου σε μία τροφή ποικίλλει ευρέως ανάλογα  με την περιοχή και το έδαφος από τα οποία προέρχεται. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική περιεκτικότητα του εδάφους. Το σελήνιο περνάει από το έδαφος στις καλλιέργειες και από εκεί μεταφέρεται στην τροφική αλυσίδα. Η πρόσληψη 55-75μg σελήνιο την ημέρα φαίνεται να απαιτείται για την ιδανική δραστηριότητα σεληνοπρωτεϊνών στο πλάσμα (GPX3).

Παρόλο που το σελήνιο είναι απαραίτητο, η υπερβολική λήψη του είναι τοξική για τον οργανισμό. Ακόμη και συμπληρώματα σεληνίου 200μg την ημέρα (όπως selenium yeast ή selenomethionine), που θεωρούνται ασφαλή σε γενικές γραμμές, έχουν συσχετιστεί με τοξικότητα (αλωπεκία, δερματίτιδα, πλακώδες κυτταρικό καρκίνωμα, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καρκίνο του προστάτη). Η συνιστώμενη λήψη σεληνίου δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 50-100μg την ημέρα. Αν οι τιμές του σεληνίου στο πλάσμα είναι >122μg/L δε θα πρέπει να γίνεται χορήγηση σκευασμάτων σεληνίου.

Η λήψη σεληνίου θα πρέπει να γίνεται σε επαρκή επίπεδα έτσι ώστε να μειώσουμε την πιθανότητα δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, χωρίς όμως να αυξάνουμε την πιθανότητα τοξικότητας.

Βιταμίνη D και θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και συνιστά σύμπλεγμα δύο βιταμινών: της D2 (εργοκαλσιφερόλη) και της D3 (χοληκαλσιφερόλη). Η βιταμίνη D ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί πάνω από 200-500 γονίδια του σώματος (τα οποία καλύπτουν περίπου το 3% του ανθρώπινου γονιδιώματος) και για αυτό επηρεάζει πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Βιταμίνη D μπορούμε να βρούμε σε κάποιες τροφές και συμπληρώματα διατροφής ενώ μπορούμε να τη συνθέσουμε ενδογενώς με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Καλές διατροφικές πηγές βιταμίνης D είναι τα λιπαρά ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και συγκεκριμένοι τύποι μανιταριών. Παρόλα αυτά, ακόμη και αυτές οι τροφές που αποτελούν καλές πηγές βιταμίνης D, δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του οργανισμού μας. Η βασική πηγή βιταμίνης D είναι η ηλιακή ακτινοβολία.

Συνήθως, άτομα με τη νόσο Hashimoto έχουν δύο φορές πιο χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D από ότι άτομα χωρίς Hashimoto.

Θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τα επίπεδα της βιταμίνη D κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα.

Μπορείς να μάθεις περισσότερα για τη βιταμίνη D εδώ.

Μελατονίνη και θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, η μελατονίνη μπορεί να συμβάλλει στη καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, καθώς επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος με το να καταστέλλει προφλεγμονώδεις ουσίες. Παρ’ όλ’ αυτά, η πρόσληψη χρειάζεται να γίνεται με μέτρο. H υψηλή κατανάλωση, μπορεί να εμποδίσει τον πολλαπλασιασμό των θυρεοειδικών κυττάρων και την επακόλουθη σύνθεση θυρεοειδικών ορμονών. Τόσο η ώρα όσο και η ακριβής ποσότητα λήψης της είναι σημαντικοί παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Για αυτό η χορήγηση μελατονίνης σαν συμπλήρωμα θέλει προσοχή για να μην οδηγηθούμε τελικά σε κακή διαχείριση της νόσου.

Η ελεγχόμενη λήψη βιταμίνης D και μελατονίνης  ενδείκνυται ως αποτελεσματική στρατηγική στη θεραπεία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto μέσω μηχανισμών σε κυτταρικό επίπεδο.

Εντερικό μικροβίωμα και θυρεοειδίτιδα Hashimoto

Το εντερικό μικροβίωμα διαμορφώνει την ανοσοαπόκκριση και επομένως επηρεάζει αυτοάνοσες διαδικασίες, όπως για παράδειγμα λύκο, ρευματοειδή αρθρίτιδα. Ασθενείς με Hashimoto έχουν συχνά δυσβίωση, δηλαδή ανισορροπία, του εντερικού μικροβιόκοσμου. Παραδείγματος χάριν, ορισμένα προβιοτικά βακτήρια που αποικίζουν τον εντερικό βλεννογόνο (όπως τα Lactobacillus και Bifidobacterium) επηρεάζονται άμεσα από τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών.

Πέραν, όμως, των θυρεοειδών ορμονών, παράγοντες που επίσης επηρεάζουν την ποικιλομορφία του εντερικού μικροβιώματος είναι τα θρεπτικά συστατικά τα οποία μπορούν είτε να ενισχύσουν είτε να εμποδίσουν την ανάπτυξη συγκεκριμένων ειδών μικροοργανισμών. Διατροφικές συστάσεις για ένα υγιές μικροβίωμα αποτελούν:

  • Κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
  • Κατανάλωση προϊόντων ολικής αλέσεως
  • Πρόσληψη 25γρ φυτικών ινών τη μέρα
  • Περιορισμός υπερ-επεξεργασμένων τροφών
  • Κατανάλωση φαινολικών ουσιών (π.χ. κακάο)
  • Κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων και περιορισμό των ζωικών λιπαρών

Άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto έχουν περίπου 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πάσχουν και από κοιλιοκάκη (έχουν δυσανεξία στη γλουτένη) συγκριτικά με άτομα που δεν έχουν Hashimoto . Άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να ακολουθούν μια διατροφή ελεύθερης γλουτένης. Η μη κατανάλωση λακτόζης (τύπος σακχάρου που βρίσκεται στο γάλα και στο γιαούρτι) σε άτομα με υποθυρεοειδίτιδα Hashimoto συνιστάται μόνο στην περίπτωση δυσανεξίας. Η νόσος Hashimoto οδηγεί συχνά σε πρόβλημα δυσκοιλιότητας και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει επίσης να διαχειριστούμε.

Βάσει ερευνητικών δεδομένων, τα κατάλληλα διατροφικά πρωτόκολλα δε βοηθούν μόνο στη μείωση των χρόνιων φλεγμονών. Συμβάλλουν, επίσης, και στον περιορισμό της καταστροφής του θυρεοειδούς αδένα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη δίαιτα που θεραπεύει τη νόσο Hashimoto. Ακολουθώντας, όμως, μια σωστή, ισορροπημένη διατροφή μπορούμε να διαχειριστούμε τα συμπτώματα της, να αποτρέψουμε τις επιπλοκές της, και να βελτιώσουμε την υγεία και την ποιότητα ζωής μας.

Έχω υποθυρεοειδισμό μπορώ να τρώω σταυρανθή λαχανικά, όπως μπρόκολο, λάχανο;

Πολλές φορές στο διαιτολογικό μου γραφείο μου λένε «άκουσα ότι όταν έχεις υποθυρεοειδισμό απαγορεύετε να τρως μπρόκολο». Ισχύει όμως κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα;

Τα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, κουνουπίδι, kale, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών), η σόγια, το κεχρί, οι γλυκοπατάτες, το καλαμπόκι, bamboo shoots, και άλλες περιέχουν βρογχοκηλογόνες ουσίες (goitrogens). Οι ουσίες αυτές εμποδίζουν τη χρήση ιωδίου από το θυρεοειδή αδένα, διαταράσσοντας την ομαλή του λειτουργία. Όπως είδαμε παραπάνω, το ιώδιο είναι απαραίτητο για να μπορέσει ο θυρεοειδής αδένας να συνθέσει τις θυρεοειδικές ορμόνες.

Άρα αυτό σημαίνει ότι, όντως, θα πρέπει να αποφεύγω τις τροφές αυτές που περιέχουν βρογχοκηλογόνες ουσίες (goitrogens) για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα;

Δε χρειάζεται να τις αποφεύγεις και θα σου εξηγήσω τον λόγο:

  1. Πρώτον θα πρέπει κανείς να φάει πολύ πολύ μεγάλες ποσότητες από αυτές τις τροφές στην ωμή τους μορφή κυρίως. Κάτι που είναι πρακτικά πολύ δύσκολο
  2. Δεύτερον, οι υψηλές θερμοκρασίες κατά το μαγείρεμα καταστρέφουν τα ένζυμα, τα οποία είναι απαραίτητα για τη μετατροπή των βρογχοκηλογόνων ουσιών (goitrogens) στην ενεργή τους μορφή. 
  3. Τρίτον, για να φτάσουν οι βρογχοκηλογόνες ουσίες (goitrogens) να επηρεάζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς, θα πρέπει η πρόσληψη ιωδίου να είναι ανεπαρκής. Στις μέρες μας (και ιδιαίτερα στην Ελλάδα λόγω της κατανάλωσης ιωδιούχου αλατιού) η ανεπαρκής κατανάλωση ιωδίου είναι πολύ σπάνια. 

Με απλά λόγια μπορείς να τρως μπρόκολο, κουνουπίδι και τις υπόλοιπες τροφές που περιέχουν βρογχοκηλογόνες ουσίες (goitrogens) (πάντα με μέτρο! Εξάλλου το μότο της σωστής και υγιεινής διατροφής είναι μέτρο, ποικιλία, ισορροπία!) χωρίς να ανησυχείς ότι κάνεις κακό στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. 

Για περισσότερες εξατομικευμένες συμβουλές μπορείς να κλείσεις το ραντεβού σου εδώ.

Αποποίηση ευθύνης

Οι πληροφορίες που παρέχονται στο παρόν ιστολόγιο έχουν ενημερωτικό και μόνο χαρακτήρα και δεν προορίζονται για τη διάγνωση ή τη θεραπεία τυχόν ιατρικών θεμάτων. Ουδεμία από τις αναγραφόμενες πληροφορίες έχει πρόθεση να υποκαταστήσει οποιαδήποτε εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία. Χρειάζεται πάντα να ζητάτε ατομικές συμβουλές, προσαρμοσμένες στις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες, από τον προσωπικό γιατρό και διαιτολόγο σας. Αν θέλετε το δικό σας εξατομικευμένο πρόγραμμα μπορείτε να κλείσετε online το ραντεβού σας ή να τηλεφωνήσετε στο 2310 229 099.

Βιβλιογραφία

  • Danailova Y, Velikova T, Nikolaev G, Mitova Z, Shinkov A, Gagov H, Konakchieva R. Nutritional Management of Thyroiditis of Hashimoto. International Journal of Molecular Sciences. 2022;23:5144. https://doi.org/10.3390/ijms23095144
  • Ihnatowicz P, Drywień M, Wątor P, Wojsiat J. The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis. Annals of Agricultural and Environmental Medicine. 2020;27:184-193. doi: 10.26444/aaem/112331.
  • Kaličanin D, Brčić L, Ljubetić K, Barić A, Gračan S, Brekalo M, Torlak Lovrić V, Kolčić I, Polašek O, Zemunik T, Punda A, Boraska Perica V. Differences in food consumption between patients with Hashimoto’s thyroiditis and healthy individuals. Scientific Reports. 2020;10:10670. doi: 10.1038/s41598-020-67719-7.
  • Osowiecka K, Myszkowska-Ryciak J. The Influence of Nutritional Intervention in the Treatment of Hashimoto’s Thyroiditis-A Systematic Review. Nutrients. 2023;15:1041. doi: 10.3390/nu15041041
  • Ostrowska L, Gier D, Zyśk B. The Influence of Reducing Diets on Changes in Thyroid Parameters in Women Suffering from Obesity and Hashimoto’s Disease. Nutrients. 2021;13:862. doi: 10.3390/nu13030862
  • Rayman MP. Multiple nutritional factors and thyroid disease, with particular reference to autoimmune thyroid disease. Proceedings of the Nutrition Society. 2019;78:34-44. doi: 10.1017/S0029665118001192. 
  • Ruggeri RM, Giovinazzo S, Barbalace MC, Cristani M, Alibrandi A, Vicchio TM, Giuffrida G, Aguennouz MH, Malaguti M, Angeloni C, Trimarchi F, Hrelia S, Campennì A, Cannavò S. Influence of Dietary Habits on Oxidative Stress Markers in Hashimoto’s Thyroiditis. Thyroid. 2021;31:96-105. doi: 10.1089/thy.2020.0299.
  • Wichman JWK, Bonnema SJ & Hegedus L. Selenium supplementation significantly reduces thyroid autoantibody levels in patients with chronic autoimmune thyroiditis: a systematic review and meta-analysis. Thyroid 2016;26:1081–1092. 
  • Babiker A, Alawi A, Al Atawi M, Al Alwan I. The role of micronutrients in thyroid dysfunction. Sudan J Paediatr. 2020;20(1):13-19. doi: 10.24911/SJP.106-1587138942.